Wat zijn ETFs: Exchange Traded Funds?

Geschreven op 24 maart 2024

ETFs (Exchange Traded Funds) zijn indexfondsen die je op de beurs kunt kopen en verkopen. Dit zijn vaak mandjes met aandelen die breed gespreid zijn, maar ze kunnen ook over een bepaalde sector of grondstof gaan.

Hoe werken ETFs?

ETFs volgen een bepaalde index, bijvoorbeel de AEX, S&P 500 of de FTSE All-World index. Indexen zijn eigenlijk graadmeters of gemiddelden van een bepaalde groep aandelen. Een index heeft een eigen koers. Zo volg je met de AEX index de 25 beste bedrijven op de Amsterdamse beurs. De gemiddelde koers van die bedrijven bepaalt de koers van de index. Je kunt een index niet direct kopen, daarvoor komen de ETFs om de hoek kijken.

Weet je nog niet precies wat indexbeleggen is? Lees dan eerst onze uitleg over indexbeleggen.

Het indexfonds bevat aandelen van de bedrijven uit die specifieke index. Door deze aandelen in dezelfde verhouding aan te houden, bootst het fonds de koers van de index na. Het fonds heeft de aandelen dus echt in het bezit. Zodra jij geld inlegt, wordt er van dat geld aandelen gekocht. Nu denk je misschien, als een fonds van al die bedrijven aandelen koopt, dan is dat veel duurder dan wanneer je maar een los aandeel koopt. Dat klopt ook, maar gelukkig is daar iets op bedacht.

Fractionele aandelen en indexfondsen

Met een indexfonds kun je zelf bepalen hoeveel geld je inlegt. Stel je voor dat je bij een wereldwijd gespreid indexfonds met 3000 bedrijven erin, van elk bedrijf een heel aandeel koopt. Dat zou onbetaalbaar zijn. Als je van elk bedrijf een honderdste of een duizendste aandeel koopt, betaal je maar de prijs van enkele aandelen. Toch heb je op deze manier wel een spreiding over al die bedrijven. Het principe van aandelen in stukjes hakken heet fractionele aandelen.

Om de koers van de index na te bootsen, hoeft de ETF niet elk aandeel volledig in bezit te hebben. De bedrijven zitten met een bepaalde verhouding in de index. Hoe groter of belangrijker een bedrijf is, hoe meer weging het in de index krijgt. De ETF koopt vervolgens tegen diezelfde verhouding fractionele aandelen in van deze bedrijven. Koersveranderingen hebben zo dezelfde impact op de koers van de ETF als op die van de index. Zo maken ETFs beleggen in de wereldmarkt dus toegankelijk en eenvoudig.

Het verschil tussen ETFs en indexfondsen

Elke ETF is een indexfonds, maar niet elk indexfonds is een ETF. Het verschil zit 'm in de manier waarop je in het fonds kunt handelen. ETFs zijn op de beurs te verhandelen en kunnen binnen de openingstijden van de beurs dus altijd aangekocht of verkocht worden. Je verkoopt jouw ETF aan iemand anders. Het werkt dus echt als een aandeel. Je koopt de ETF aan tegen de koersprijs van dat moment. Die prijs kan dagelijks iets afwijken van de index, door vraag en aanbod. Als er op de beurs meer geboden wordt, kan het zijn dat de ETF tijdelijk meer waard is dan de onderliggende koers. Dit verschil is doorgaans klein, maar wel interessant om zelf te bekijken. Dit vind je door te zoeken op de intrinsieke of netto koers en deze te vergelijken met de beurskoers. De koers wordt dagelijks bij het openen van de beurs gecorrigeerd naar de werkelijke waarde.

Bij indexfondsen die niet op de beurs genoteerd staan, werkt het iets anders. Daar heeft het fonds ook een eigen koers, maar koop je eigenlijk 'participaties' in het fonds. Dit kan op vaste momenten, bijvoorbeeld elke vrijdag. Het fonds is zelf ook fractioneel aan te kopen. Dus stel je legt maandelijks honderd euro in en de koers van het fonds is dan 400 euro, dan koop je 1/4 deel van het fonds. Zo kun je elke maand een vast bedrag inleggen, onafhankelijk van de koers. De hoeveelheid participaties die je daarvoor koopt, zal dan natuurlijk wel steeds wisselen. Ook koop je de participaties van het fonds zelf. Wanneer je deze verkoopt, verkoop je ze dus terug aan het fonds. Het fonds verkoopt dan de onderliggende aandelen weer.

Wat zijn de kosten van indexbeleggen?

Een van de grote krachten van indexbeleggen is dat het lage kosten heeft. De kosten bestaan uit aan- en verkoopkosten en fondskosten. Bij een ETF zijn de aankoopkosten afhankelijk van het platform dat je gebruikt. Dit zijn eenmalige kosten per aankoop of verkoop, bijv. 1 euro of een percentage. Doorgaans is dit laag en heeft dit een geringe invloed op jouw uiteindelijke rendement. Dat komt doordat je die kosten maar een keer maakt. Dat is een heel ander verhaal voor de fondskosten. Dit zijn doorlopende (jaarlijkse) kosten waaruit het indexfonds betaald wordt. Dit is doorgaans een percentage van de koers en wordt automatisch van de koers ingehouden. Deze kosten komen elk jaar terug en hebben dus een groot effect op jouw rendement.

De fondskosten van een bekende wereldwijde ETF, VWRL, zijn 0,22% per jaar. Dit is erg laag en daarom is deze ETF ook zo populair. Bij Meesman, een Nederlands indexfonds, betaal je jaarlijks 0,4% per jaar. Dat is ook erg laag en dus zeker interessant. Omdat Meesman een Nederlands fonds is en VWRL niet, heeft Meesman in dit geval nog een voordeel met de dividendbelasting. Als je dat meeneemt kan het voor Nederlanders nog goedkoper zijn dan VWRL. Zulke lage percentages zijn dus goed haalbaar en wees op je hoede als de kosten ergens anders hoger zijn. Vergelijk goed alle soorten kosten, soms gelden er ook in- en uitstapkosten.